ทำไมปวดฟันแล้วหมอฟันแนะนำให้ไม่ถอนฟันแต่ต้องเอายาไปกินก่อน

เหตุผลที่ไม่ควรถอนฟันทันทีเมื่อมีอาการปวด หากคุณมีอาการปวดฟันเฉียบพลันและสงสัยว่าจะถอนออกดีหรือไม่ บทความนี้จะอธิบายเหตุผลทางการแพทย์และทันตกรรม ว่าทำไมทันตแพทย์อาจแนะนำให้รักษาและลดการอักเสบหรือติดเชื้อก่อนจะทำการถอนฟัน เพื่อความปลอดภัยและลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ

1. การควบคุมการติดเชื้อ (Infection Control)

1.1 การติดเชื้อเฉียบพลันรอบรากฟัน

หากฟันมีการติดเชื้อเป็นฝีหนอง (abscess) หรือเซลลูไลติส (cellulitis) การถอนฟันทันทีอาจทำให้เชื้อแพร่กระจายไปยังบริเวณอื่นได้ง่ายขึ้น
การติดเชื้อจะทำให้เนื้อเยื่อบวม มีหนอง กดเจ็บ และเลือดไหลเวียนได้ไม่ดี ทำให้บริเวณนั้นได้รับยาชาไม่เต็มที่ และอาจหายช้าหลังถอน

1.2 แนวทางการรักษาก่อนถอนฟัน

ให้ยาปฏิชีวนะ (Antibiotics) เช่น อะม็อกซิซิลลิน หรือคลินดามัยซิน (ในกรณีแพ้เพนิซิลลิน)
ระบายหนอง (Drainage) หากมีฝีหนอง อาจต้องเจาะระบายหนองหรือทำการรักษาโพรงประสาทฟัน (ในบางกรณี)
ลดปวด (Pain Management) ใช้ยาแก้ปวดกลุ่ม NSAIDs เช่น ไอบูโพรเฟน หรือยาพาราเซตามอลตามอาการ
พักรอให้อาการอักเสบลดลง รักษาอาการให้ดีขึ้นก่อน จึงค่อยพิจารณาถอนฟันเมื่อสภาพภายในช่องปากพร้อม

2. ยาชาอาจไม่ออกฤทธิ์เต็มที่ (Inadequate Anesthesia)

เมื่อเนื้อเยื่อรอบ ๆ ฟันมีอาการอักเสบ ร่างกายจะมีสภาวะความเป็นกรด (pH ต่ำ) ในบริเวณนั้น ยาชา เช่น ลิโดเคน จะซึมเข้าสู่เส้นประสาทได้ยากขึ้น
ทำให้ผู้ป่วยอาจยังรู้สึกปวดระหว่างการถอน ทั้งที่ฉีดยาชาเต็มที่แล้ว

3. ความเสี่ยงในการเกิดภาวะแทรกซ้อน (Increased Risk of Complications)

เลือดออกมาก: เนื้อเยื่อบวมอักเสบจะมีเลือดคั่ง ทำให้มีโอกาสเลือดออกมากกว่าปกติ
แผลหายยาก: การบวมอักเสบทำให้เย็บหรือหุ้มแผลให้สนิทได้ยาก เพิ่มความเสี่ยงในการติดเชื้อซ้ำ
การติดเชื้อกระจาย: หากเชื้อกระจายลึกขึ้น อาจก่อให้เกิดการติดเชื้อในกระดูก (osteomyelitis) หรือการติดเชื้อรุนแรงในช่องคอและลำคอ เช่น ลุดวิกแองไจนา (Ludwig’s angina)

4. แนวทางการรักษาทางเลือก (Alternative Treatments)

รักษารากฟัน (Root Canal Treatment – RCT): หากตัวฟันยังแข็งแรง โครงสร้างไม่แตกหักเสียหายมาก อาจเลือกเก็บฟันไว้ด้วยการรักษาคลองรากแทนการถอน
ระบายหนอง (Incision & Drainage): สำหรับกรณีที่มีฝีหนองเฉียบพลัน การเจาะระบายเพื่อให้อาการปวดและบวมลดลง
การรักษาโรคเหงือก: ถ้าต้นเหตุเกิดจากปัญหาเหงือกอักเสบหรือโรคปริทันต์ ก็ต้องทำการขูดหินปูน เกลารากฟัน หรือรักษาปริทันต์ก่อน

5. การเตรียมตัวผู้ป่วยและข้อควรระวัง (Patient Preparation & Systemic Considerations)

ผู้ป่วยเบาหวาน: ควรควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้ดี เพราะมีความเสี่ยงติดเชื้อและแผลหายยาก
ผู้ป่วยภูมิคุ้มกันต่ำ (เช่น ผู้ป่วย HIV หรือผู้ที่ได้รับเคมีบำบัด): อาจต้องปรึกษาแพทย์ประจำตัวเพื่อจัดเตรียมยาปฏิชีวนะหรือวางแผนการรักษาพิเศษ
ผู้ป่วยที่มีปัญหาเรื่องการแข็งตัวของเลือด (เช่น ฮีโมฟีเลีย หรือทานยาละลายลิ่มเลือด): ต้องประสานกับแพทย์เพื่อปรับหรือวางแผนการรักษาก่อนถอนฟัน

6. สรุป

หากคุณมีอาการปวดฟันอย่างรุนแรง จนคิดว่าจะต้องถอนฟัน ทันตแพทย์อาจแนะนำให้หยุดรอจนกว่าอาการติดเชื้อหรืออักเสบจะบรรเทาก่อน

เพื่อควบคุมการติดเชื้อ ลดอาการบวมและอักเสบ
ให้ยาชาทำงานได้เต็มประสิทธิภาพ
ลดความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อน เช่น เลือดออกมาก ติดเชื้อซ้ำ หรืออาการปวดระหว่างการรักษา

เมื่ออาการปวดและอักเสบลดลงแล้ว การถอนฟัน (หรือการรักษาอื่น ๆ เช่น รักษาคลองรากฟัน) จะเป็นไปได้อย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพสูงสุด

หากคุณกำลังปวดฟันหรือต้องการคำปรึกษาติดต่อสอบถาม หรือจองคิวตรวจที่คลินิกของเราได้เลย ทันตแพทย์ยินดีให้บริการและให้คำแนะนำอย่างใกล้ชิด เพื่อดูแลสุขภาพช่องปากของคุณให้แข็งแรงยาวนานค่ะ!